Rabbi Yehuda Ashlag (Baal Ha-Sulam)
1. Powiedział rabbi Hananija ben Akaszija: „Zechciał Najwyższy oczyścić Izrael i dać im zasługi, dlatego dał im Torę i przykazania.”
Słowa (zasługa i oczyszczenie) – mają jeden i ten sam korzeń. O tym powiedzieli mędrcy: „Przykazania były dane tylko z jednym celem – oczyścić Izrael i zbliżyć ich do Stwórcy. Należy zrozumieć: Co to za zasługi, które my osiągamy za pośrednictwem uczenia się Tory i wykonania przykazań, i co to za nieczystość, od której należy oczyścić się uczeniem się Tory i wykonaniem przykazań? Istota Zamysłu stworzenia – uczynić przyjemne stworzeniom, czyli otworzyć dla nich nieskończone światło Stwórcy. I dlatego w naszych duszach jest ustawione wielkie życzenie i pragnienie otrzymać Jego dostatek, ponieważ to życzenie jest kli dla otrzymania nasłodzenia od dostatku. Czym większe i silniejsze życzenie otrzymać dostatek, tym większe nasłodzenie i zadowolenie odczuwamy przy jego otrzymywaniu. Dostatek i życzenie otrzymać go połączone jedno z drugim, lecz nasłodzenie otrzymywania ma odniesienie do dostatku, a życzenie otrzymać ten dostatek – jest to właściwość stworzenia, które otrzymuje ten dostatek. Rzecz jasna, i jedno i drugie wychodzi od Stwórcy, lecz dostatek światła przychodzi od istoty Stwórcy (jesz mi jesz), a życzenie otrzymać, które włączone tam, jest korzeniem stworzeń, czyli korzeniem tego nowego, co było stworzone (jesz mi ain). Ponieważ istota Stwórcy, rzecz jasna, nie posiada właściwości życzenia otrzymywać, nie daj Bóg (od kogo On może otrzymywać?). I tak wychodzi, że życzenie otrzymywać całkowicie charakteryzuje stworzenie. I wszystkie rodzaje stworzeń – są to wyłącznie różne rodzaje i połączenia określonych poziomów życzenia otrzymywać.
A wszystko, co jest przyjmowane w to kli stworzenia (w życzenie otrzymać), wychodzi od istoty Stwórcy, jesz mi jesz, i nie ma odniesienia do tego nowego, co było stworzone (jesz mi ain). Ono rozprzestrzenia się od pierwotnego – jesz mi jesz.
2. Rzecz jasna, że życzenie otrzymywać włączone w Zamysł stworzenia, i tam ono zawiera wielki dostatek światła, które Najwyższy pragnie dać stworzeniom.
Wiedz, że w tym jest sekret światła i kli, które my rozróżniamy w wyższych światach. One połączone i schodzą razem, z poziomu na poziom. I na miarę oddalenia od światła Jego Liku, odbywa się pogrubienie życzenia otrzymywać, które zawiera w sobie dostatek Jego światła.
Można powiedzieć i odwrotnie: Czym grubsze (bardziej materialne) życzenie otrzymywać dostatek, tym jest niższy poziom. A na najniższym poziomie życzenie otrzymywać staje się całkowicie materialnym. Ten poziom nazywa się światem Asia, a życzenie otrzymywać – ciałem człowieka, i dostatek, który ono zawiera, uważa się za siłę życia (Życiem) tego ciała.
Powiedziane dotyczy wszystkich stworzeń tego świata, a różnica między wyższymi światami i tym światem jest w tym, że w tych światach, gdzie życzenie otrzymywać, zawierające dostatek Stwórcy, nie stało się zupełnie materialnym, i ono i światy, w których jest obecne to życzenie, uważane są za duchowe. A przyjmując materialną formę, życzenie otrzymywać świadczy o swojej obecności w materialnym, fizycznym świecie.
3. Zejście poziomów życzenia otrzymywać do końcowej jego formy w tym świecie odbywa się według czterech poziomów, odpowiadających czterem literom imienia AWA’Ja. Cztery litery imienia AWA’Ja zawierają w sobie całą rzeczywistość bez wyjątku, i ogólnie one odpowiadają dziesięciu sfirom: hochma, bina, tiferet, malchut i ich korzeń. Wszystkich ich dziesięć, ponieważ poziom tiferet zawiera w sobie sześć sfirot nazywanych: hesed, gwura, tiferet, necach, hod, jesod, a ich korzeń nazywa się keter. Lecz przyjętym jest nazywać te sfirot: hochma, bina, tiferet i malchut.
Te sfirot nazywane również cztery światy: Acilut, Bria, Jecira, Asia. Świat Asia zawiera w sobie również i ten świat. Wszystkie stworzenia tego świata powstały (jesz mi ain) od Ejn Sof, z Zamysłu stworzenia, istota którego – życzenie uczynić przyjemność stworzeniom, czyli otworzyć im nieskończone światło. Każde stworzenie początkowo posiada i światło i kelim: określoną wielkością dostatku i poziom życzenia otrzymywać ten dostatek. Dostatek światła pochodzi od istoty Stwórcy – jesz mi jesz. A życzenie otrzymywać ten dostatek jest nowym stworzeniem, ponieważ życzenie otrzymywać nie jest obecne w Istocie Stwórcy, i dlatego ono stworzone jesz mi ain. Życzenie otrzymywać może nabyć swoja końcową formę tylko przy stopniowym zejściu razem z dostatkiem, włączonym w niego, poprzez cztery światy: Acilut, Bria, Jecira, Asia. I wtedy zostaje ukończony proces stworzenia: kli i światło, które nazywane ciało i światło życia w nim.
4. Powstanie kli zostaje ukończone na skutek rozprzestrzenienia i odejścia światła. W tym przyczyna, że życzenie otrzymywać schodzi według czterech poziomów ABE’A.
Wyjaśnienie. Jeżeli kli ani razu nie oddzielało się od światła, to ono jest włączone w światło i gaśnie przed nim jak świeca przed pochodnią. To odbywa się dlatego, że kli i światło całkowicie przeciwne sobie według właściwości. Światło jest to dostatek przychodzący od istoty Stwórcy jesz mi jesz, i z pozycji Zamysłu stworzenia jego istota – tylko oddawanie, bez dodatku życzenia otrzymać. W przeciwieństwie do tego, kli – jest to życzenie otrzymać dostatek, co jest korzeniem stworzeń – nie ma w nim zupełnie życzenia oddawać.
Kiedy one połączone, życzenie otrzymywać gaśnie przed światłem. Jego forma jest ustawiona w całości tylko po pierwszym odejściu światła z kli, ponieważ tylko wtedy kli odczuwa ogniste życzenie otrzymać światło. I to ogniste pragnienie ustawia w całości stałą formę życzenia otrzymywać, jak i należy. A następnie, kiedy światło ponownie obłacza się w to kli, to rozróżnialne są w nim dwie oddzielne istoty: kli i światło, czyli ciało i Życie. I zastanów się bardzo dobrze nad tymi słowami, ponieważ są one bardzo głębokie.
5. Nam jest niezbędne wyjaśnić istnienie czterech poziomów imienia AWA’Ja, które nazywane są hochma, bina, tiferet i malchut. Bhina alef, która nazywa się hochma, zawiera w sobie wszystko, co jest niezbędne stworzeniom – światło i kli. Ona zawiera wielkie życzenie otrzymywać, zawierające w sobie całe światło. To światło nazywa się or hochma, jak również or haja, ponieważ jest to całe światło Życia stworzenia, obłóczone w jego kli.
Jednak całą bhinę alef uważa się za światło, jej kli prawie jest niezauważalne, życzenie otrzymywać w niej jest abstrakcyjne – tylko, żebyśmy mogli otrzymać, ono wymieszane ze światłem i gaśnie przed nim jak świeca przed pochodnią.
Kli hochma przykłada wysiłki, żeby zrównać się właściwościami z or elion, które napełnia je. Tak w nim budzi się życzenie uczynić przyjemność dla Stwórcy, ponieważ taka jest natura Jego światła – oddawanie. Wtedy od Stwórcy przychodzi do niego nowe światło, które nazywa się or hasadim, i na skutek tego, prawie w całości oddziela się od or hochma, ponieważ or hochma jest przyjmowane wyłącznie w kelim wielkiego życzenia otrzymywać.
Tak zostaje stworzona bhina bet. Właściwości jej światła i kelim przeciwne właściwościom światła i kelim bhiny alef, ponieważ kelim bhiny bet – jest to życzenie oddawać, jej światło nazywa się or hasadim, czyli światło które rozprzestrzenia się siłą dwekut stworzenia do Stwórcy.
Po tym jak światło stworzenia było zmniejszone i stało się or hasadim, zupełnie pozbawionym or hochma, stworzenie utraciło siły życia, ponieważ or hochma daje życie stworzeniom. I dlatego bhina bet obudziła się i przyciągnęła do siebie określoną ilość or hochma, żeby jej or hasadim mogło świecić.
To obudzenie ponownie przyciągnęło określony poziom kelim w życzenie otrzymywać i powstało nowe kli, które nazywa się bhina gimel, tiferet. Jej światło jest to or hasadim, które świeci siłą hochmy. Czyli główne światło bhiny gimel – or hasadim, a dodatkowe – or hochma.
Następnie i kli bhiny gimel budzi się, żeby przyciągnąć całe or hochma, które było w bhinie alef. To obudzenie jest poziomem tego samego ognistego życzenia otrzymać, co w bhinie alef. Lecz warunki są inne: światło już oddzieliło się od kli. I w ten sposób zostaje ustawiona doskonała forma życzenia otrzymywać, ponieważ właśnie rozprzestrzenienie światła i jego odejście kończą formowanie kelim. Później, kiedy kli ponownie otrzymuje światło, ono będzie pierwotne, a światło wtórne. Takie wyjaśnienie bhiny dalet, opis ukończonego kli, które nazywa się sfira malchut.
6. Te cztery poziomy są tajemnicą dziesięciu sfirot rozróżnianych w każdym stworzeniu (i nawet w świecie Acilut). Tak samo jest rozpatrywany i cały system (cztery światy), i nawet najmniejszy element rzeczywistości.
Bhina alef nazywa się hochma (świat Acilut), bhina bet – bina (świat Bria), bhina gimel nazywa się tiferet (świat Jecira). A bhina dalet – malchut (świat Asia).
Wyjaśnijmy teraz cztery poziomy, które mają odniesienie do każdej duszy (neszama). Neszama powstaje z Ejn Sof. Kiedy ona przychodzi w świat Acilut, to nazywa się bhiną alef neszama, lecz jeszcze tak nie nazywa się, ponieważ to imię wskazuje na jakieś oddalenie od Stwórcy. Tylko oddzielając się od poziomu Ejn Sof i przychodząc do początku otwarcia, ona nabywa samodzielną formę i otrzymuje imię. Lecz jeżeli jej kli nie nabyło formy, to ją uważa się za nierozłączną z istotą Stwórcy i nie może nosić samodzielnego imienia. Kli bhiny alef jeszcze nie uważa się za kli, ponieważ gaśnie przed światłem. I jest to tajemnica powiedzianego o świecie Acilut, że on jest absolutną Boskością, jak napisano: „Istota, Boskość i kelim – jest to jedno.” I nawet dusze zwierząt, przychodząc poprzez świat Acilut, uważane jeszcze jednością z istotą Stwórcy.
7. W świecie Bria już panuje bhina bet, czyli kelim życzenia oddawać. I dlatego kiedy neszama schodzi w ten świat, to otrzymuje to kli i nazywa się tym imieniem – neszama, ponieważ już oddzieliła się od istoty Stwórcy. Jednak kli świata Bria bardzo oczyszczone, ponieważ jego właściwość równa się właściwościom Stwórcy i dlatego poziom neszama uważa się za całkowicie duchowy.
8. W świecie Jecira już panuje bhina gimel, zawierająca i życzenie otrzymywać. I dlatego kiedy neszama schodzi w ten świat i otrzymuje jego kelim, nabywając nową właściwość, ona otrzymuje imię ruach. Kelim poziomu ruach posiadają małe życzenie otrzymywać, czyli awijut. Ten awijut jest bardzo mały, on nie w całości oddziela duszę od istoty Stwórcy i ona, jak i wcześniej, jest duchowym poziomem.
9. W świecie Asia panuje bhina dalet, tam w całości jest uformowane kli wielkiego życzenia otrzymywać. I dlatego dusza otrzymuje kli, nazywające się ciałem (guf), które w całości oddzielone od istoty Stwórcy. Jego światło nazywa się nefesz, czyli światło, które nie ma samodzielnego ruchu.
I wiedz, że nawet najmniejszy element w świecie, zawiera w sobie wszystkie cztery poziomy ABE’A.
10. I poziom nefesz, czyli światło życia w ciele człowieka, pochodzi jesz mi jesz od istoty Stwórcy, lecz kiedy ona przechodzi poprzez cztery światy ABE’A, to stopniowo oddala się od światła Jego Liku, i przychodzi w kli, które nazywa się ciało.
Światło w tym kli bardzo małe, tak że niemożliwym jest ustawić jego więź ze Źródłem. Jednak zajmując się Torą i wykonując przykazania, żeby uczynić przyjemność dla Stwórcy, możliwym jest stopniowo oczyścić to kli, które nazywa się ciałem. I wtedy ono stanie się godnym otrzymywać wielki dostatek światła, przygotowany dla nas w Zamyśle stworzenia.
I o tym powiedział rabi Hananija ben Akaszija: „Zechciał Najwyższy oczyścić Izrael i dać im zasługi, dlatego dał im Torę i przykazania.”
11. Teraz staje się możliwym rozgraniczyć pomiędzy duchowością w materialnym: poziom posiadający ukończone życzenie otrzymywać, czyli bhina dalet, nazywa się materialny. Ten poziom wypełnia wszystkie elementy rzeczywistości, które powstały przed naszym wzrokiem w tym świecie. Poziomy umieszczone powyżej tego wielkiego życzenia otrzymywać, nazywane są duchowymi, i są to światy ABE’A. One, i wszystko co je napełnia – powyżej tego świata.
I razem z tym należy wiedzieć, że kiedy mówi się o wzniesieniach lub upadkach w duchowych światach, nie należy łączyć tego z materialnymi procesami, które można sobie wyobrazić, które mają miejsce tylko w bhinie dalet. Im bardziej obiekt oddalony od bhiny dalet, tym on wyżej, a czym bardziej zbliżony do niej, tym uważa się za niższego.
12. Ustaliliśmy, że istota wszystkich stworzeń i stworzenia ogólnie – jest to tylko życzenie otrzymywać. A reszty nie uważa się za stworzenie, ponieważ pochodzi od istoty Stwórcy jesz mi jesz. Jeżeli tak, to dlaczego uważamy, że życzenie otrzymywać jest grube i nieczyste? I dlaczego nam wskazane jest oczyścić je siłą Tory i przykazań, dlaczego bez tego nie będzie osiągnięty wysoki cel Zamysłu stworzenia?
13. Podobnie do tego, jak materialne obiekty oddalają się jeden od drugiego zwiększeniem odległości, tak duchowe obiekty oddalone jeden od drugiego proporcjonalnie do różnicy właściwości pomiędzy nimi.
Na przykład ludzie, którzy posiadają podobne poglądy na życie, lubią jeden drugiego, i nawet jeżeli jeden z nich żyje daleko za morzem, jednak oni są bliscy. Lecz jeżeli ich zdania są we wszystkim diametralnie przeciwne, to nawet znajdując się w jednym pokoju, oni są dalecy jeden od drugiego.
Więc różnica poglądów dzieli, a podobieństwo zbliża.
I jeżeli na przykład, wszystkie jakości jednego człowieka przeciwne według właściwości jakościom drugiego, to oni oddaleni jeden od drugiego jak wschód od zachodu.
I zostaje wyjaśnione, że w duchowych światach oddalenie, zbliżenie, ziwug i połączenie – są to pojęcia powiązane tylko z różnicą właściwości. A ogólna reguła mówi: Odległość pomiędzy obiektami jest wprost proporcjonalna do różnicy właściwości pomiędzy nimi.
Każde stworzenie posiada życzenie otrzymywać. To kli jest niezbędne dla wykonywania Zamysłu stworzenia – uczynić dobro stworzeniom. Lecz razem z tym, właśnie ta właściwość całkowicie oddziela stworzenie od Stwórcy, zgodnie z regułą, która określa odległość. Stwórca pragnie tylko dawać i u Niego zupełnie nie ma nic od otrzymywania. A stworzenie odwrotnie. I nie może być bardziej przeciwnych właściwości, nie może być większego oddalenia niż to. Te przeciwieństwo właściwości oddziela stworzenia od Stwórcy.
14. Najwyższy stworzył C’A (cimcum alef), żeby uratować stworzenia od tego wielkiego oddalenia i podziału. Bhina dalet była oddalona w ten sposób od wszystkich parcufim świętości, wielka miara otrzymywania stała się pusta, bez światła.
Wszystkie parcufim świętości powstały siłą masachu ustawionego w ich kli malchut. Ich bhina dalet nie przyjmuje światła, i kiedy or elion przeciąga się i rozprzestrzenia się do stworzenia, masach ten odpycha go. To uważa się za uderzenie (bitusz) pomiędzy or elion i masachem, który wznosi or hozer z dołu do góry, i to światło obłacza dziesięć sfirot or elion.
Odepchnięte światło nazywa się or hozer, i obłaczając się na or elion staje się altruistycznym kli otrzymywania dla or elion – zamiast bhiny dalet, ponieważ później, kli malchut rozszerza się zgodnie z wielkością or hozer, które wzniosło się i obłóczyło or elion z dołu do góry. I ona rozprzestrzenia się również z góry w dół. I światło w ten sposób obłacza się w kelim, czyli w or hozer.
I w tym jest tajemnica rosz i guf każdego poziomu. Ziwug de-akaa or elion z masachem wznosi or hozer z dołu do góry i obłacza dziesięć sfirot or elion na poziomie dziesięciu sfirot de-rosz (korzeni kelim), ponieważ to obłóczenie jeszcze nie jest odczuwalne tam. A następnie, kiedy malchut razem z or hozer rozprzestrzenia się z góry w dół, to or hozer staje się odczuwalnym kli dla or elion, i odbywa się proces obłóczenia światła w kelim. I te ukończone kelim nazywane są bhiną guf.
15. Tak zostają stworzone w świętych parcufim nowe kelim, które zajmują poziom bhiny dalet po C’A – z or hozer, które powstaje od ziwug de-akaa na masachu.
Należy zrozumieć istotę or hozer. Jak ono stało się kli otrzymywania? Przecież jest to tylko światło, które było zawrócone i nie przyjęte, a więc jego funkcja jest przeciwna jego właściwościom.
Człowiek ma pragnienie do dobrych uczynków i odczuwa obrzydzenie do otrzymywania błaga bez żadnych podstaw do tego, na przykład człowiek przyszedł do domu przyjaciela i jego zaprosili do stołu. Nawet będąc bardzo głodnym, zwykły człowiek odmówi zjedzenia, ponieważ niezręcznie mu przyjmować poczęstunki. Lecz jeżeli jego przyjaciel prosi go wiele razy, tak że staje się jasne, że jemu przyjemnie, żeby przyjaciel zjadł u niego, i on obrazi się, jeżeli przyjaciel odmówi się od jedzenia, wtedy człowiek zgadza się i będzie jeść. Ponieważ teraz on już nie odczuwa siebie w stanie otrzymującego cokolwiek bezpodstawnie. Co więcej, on odczuwa, że czyni dobro nie obrażając przyjaciela.
I ty widzisz, że chociaż odczucie głodu i apetyt są kelim dla jedzenia, i ten człowiek był głodny, jednak nie mógł jeść z powodu wstydu. Lecz kiedy jego przyjaciel prosił go, a on odmawiał się od jedzenia, to w nim były formowane nowe kelim dla otrzymywania pokarmu. Ponieważ siła namawiania przyjaciela z jednej strony, i jego odmowy otrzymać jedzenie z drugiej strony, w końcu tworzą kli otrzymywania ze względu na oddawanie, i człowiek może odczuć, że on je z celem uczynić przyjemność swojemu przyjacielowi. Tak urodziły się nowe kelim dla otrzymania pokarmu.
I główna właściwość tych kelim, to nie odczucie głodu i nie apetyt, a odmowa od pokarmu, chociaż bez odczucia głodu i apetytu niemożliwym jest cokolwiek zjeść.
16. Na tym przykładzie można zrozumieć sens ziwug de-akaa i istotę or hozer, które staje się nowym kli dla otrzymywania or elion zamiast bhiny dalet. Uderzenie or elion w masach i jego życzenie rozprzestrzeniać się do bhiny dalet podobne jest do prośby przyjaciela, żeby zjadł w jego domu, ponieważ tak samo jak przyjaciel chce, żeby przyjęli od niego poczęstunki, tak i or elion pragnie rozprzestrzenić się do otrzymującego.
A masach odpychający światło podobny do odmowy zjedzenia zaproponowanych pokarmów, ponieważ odpycha zaproponowane dobro. I tak samo, jak właśnie odmowa staje się prawdziwym kli dla pokarmów przyjaciela, tak samo i or hozer, które wznosi się siłą uderzenia masachu i or elion, staje się nowym kli dla or elion zamiast bhiny dalet, która była jako kli otrzymywania do C’A. Co prawda to kli istnieje tylko w parcufim świętości światów ABE’A, a nie w parcufim klipot, i nie w materialnym świecie, gdzie sama bhina dalet służy do otrzymywania. I dlatego te bhinot oddalone od or elion, ponieważ różnica właściwości pomiędzy nimi i bhiną dalet dzieli ich. I dlatego i klipot, i grzesznicy uważani są za martwych, ponieważ życzenie otrzymywać oddala ich od wyższego życia.