Paraszat Lech Lecha

¹ Powiedział Bóg do Awrama: Idź dla siebie z twojego kraju, od twoich krewnych i z domu twojego ojca do ziemi, którą ci pokażę. ² Uczynię cię wielkim narodem, będę ci błogosławił i uczynię twoje imię wielkim, i ty będziesz błogosławieństwem. ³ Będę błogosławił tym, którzy cię błogosławią, a tych, którzy cię przeklinają – przeklnę. I wszystkie rodziny ziemi będą błogosławione przez ciebie. ⁴ Awram poszedł, tak jak pokierował go Bóg. I Lot poszedł z nim. Awram miał siedemdziesiąt pięć lat, gdy wychodził z Charanu. ⁵ Awram wziął swoją żonę Saraj i Lota, syna swego brata, cały majątek, który nabyli, i dusze, które zyskali w Charanie, wyruszyli do ziemi Kanaan i przybyli do ziemi Kanaan. ⁶ Awram przeszedł przez ziemię, aż do miejscowości Szechem, do dębu More. Byli wtedy w tej ziemi Kanaanini. ⁷ Objawił się Bóg Awramowi i powiedział: Twojemu potomstwu dam tę ziemię. I [Awram] zbudował tam ołtarz dla Boga, który mu się objawił. ⁸ Przeniósł się stamtąd w góry, na wschód do Bet El, i rozbił swój namiot – Bet El [było] na zachodzie, Ai na wschodzie; zbudował tam ołtarz dla Boga i wzywał imienia Boga. ⁹ Wędrował Awram, zdążając w kierunku południa.

¹⁰ W ziemi był głód, więc Awram zszedł do Egiptu, aby tam mieszkać, bo głód w kraju był ciężki. ¹¹ Zdarzyło się, że gdy zbliżał się do Egiptu, powiedział do swojej żony Saraj: Teraz [właśnie] uświadomiłem sobie, że jesteś kobietą o pięknym wyglądzie. ¹² Stanie się tak, że gdy Egipcjanie cię zobaczą, powiedzą: „To jest jego żona”. Zabiją mnie, a ciebie zostawią przy życiu. ¹³ Powiedz, proszę, że jesteś moją siostrą, żeby postąpiono ze mną dobrze z twojego powodu i żebym przeżył dzięki tobie. ¹⁴ I zdarzyło się, że gdy Awram przybył do Egiptu, Egipcjanie zobaczyli, że kobieta ta była bardzo piękna. ¹⁵ Zobaczyli ją dostojnicy faraona i wysławiali ją przed faraonem. I zabrano tę kobietę do domu faraona. ¹⁶ I traktowano Awrama dobrze z jej powodu – miał owce, bydło i osły, niewolników i służące, oślice i wielbłądy. ¹⁷ Ale Bóg dotknął faraona, wraz z jego domem, wielkimi plagami, z powodu Saraj, żony Awrama. ¹⁸ Faraon wezwał Awrama i powiedział: Co mi zrobiłeś?! Dlaczego nie powiedziałeś mi, że ona jest twoją żoną?! ¹⁹ Dlaczego powiedziałeś „To jest moja siostra” i mogłem wziąć ją sobie na żonę? A teraz – tu jest twoja żona – weź [ją] i idź! ²⁰ Rozkazał ludziom faraon co do niego i odprowadzili jego i jego żonę, i wszystko, co miał.

¹ Awram wyszedł w górę z Egiptu – on, jego żona i wszystko, co miał, a z nim i Lot, [i poszli] na południe. ² Awram był bardzo bogaty, [miał] stada, srebro i złoto. ³ Szedł swoją drogą z południa aż do Bet El, aż do miejsca, gdzie był jego namiot na początku – pomiędzy Bet El i Ai, ⁴ do miejsca ołtarza, który postawił tam na początku. I tam wzywał Awram Imienia Boga. ⁵ Także Lot, który szedł z Awramem, miał owce i bydło, i namioty. ⁶ Ale ziemia nie mogła ich utrzymać, aby osiedli na niej razem, bo ich majątki były wielkie, [tak że] nie mogli osiąść razem. ⁷ Wynikł [więc] spór pomiędzy pasterzami stad Awrama i pasterzami stad Lota, a mieszkali wtedy w tej ziemi Kanaanici i Peryzyci. ⁸ Powiedział Awram do Lota: Niech nie będzie sporu między mną i tobą i między moimi pasterzami i twoimi pasterzami, bo jesteśmy krewnymi. ⁹ Czy cała ziemia nie leży przed tobą? Oddziel się ode mnie, jeśli [ty pójdziesz] na lewo – to ja na prawo, jeśli ty na prawo – to ja na lewo. ¹⁰ Lot podniósł wzrok i zobaczył całą równinę Jardenu. Cała [równina], idąc w kierunku Coar, była nawodniona, zanim Bóg zniszczył Sodomę i Gomorę, jak ogród Boga, jak kraj egipski. ¹¹ Więc wybrał sobie Lot całą równinę Jardenu i wędrował ze wschodu. I oddzielił się jeden od drugiego.

¹² Awram osiadł w ziemi Kanaan, a Lot osiadł w miastach równiny i [stawiał] namioty aż do Sodomy. ¹³ Ale ludzie z Sodomy byli niezmiernie źli i grzeszni wobec Boga. ¹⁴ Po tym, jak Lot oddzielił się od Awrama, Bóg powiedział do [Awrama]: Rozejrzyj się z tamtego miejsca, gdzie jesteś, spójrz – na północ, na południe, na wschód i na zachód, ¹⁵ bo całą tę ziemię, którą widzisz, dam na zawsze tobie i twojemu potomstwu. ¹⁶ Uczynię twoje potomstwo jak proch ziemi – jeśli człowiek będzie mógł przeliczyć proch ziemi, to twoje potomstwo też będzie mogło być policzone. ¹⁷ Wstań, przejdź [tę] ziemię wzdłuż i wszerz! Bo tobie ją dam. ¹⁸ [Zwinął] Awram namiot, poszedł i osiadł pośród dębów Mamre, które są w Hebronie, i zbudował tam ołtarz Bogu.

¹ Wydarzyło się w dniach Amrafela, króla Szinar, Ariocha, króla Elasar, Kedarlaomera, króla Eilam, i Tidala, króla Gojim, [że] ² prowadzili wojnę z Berą, królem Sodomy, i Birszą, królem Gomory, Szinawem, królem Adma, i Szemewerem, królem Cewojim i królem Bela, to jest Coaru. ³ Wszyscy oni zebrali się w dolinie Sidim, to jest w Jam Hamelach [Morzu Słonym]. ⁴ Dwanaście lat służyli Kedarlaomerowi, a w trzynatym roku zbuntowali się. ⁵ W czternastym roku przybył Kedarlaomer i królowie, którzy byli z nim, i pobili Refaitów w Aszterot Karnajim, Zuzytów w Ham, a Eimitów w Szawe Kirjatajim. ⁶ Chorytów w ich górach Seir, aż do równiny Paran, która jest obok pustyni. ⁷ Zawrócili i przybyli do Ein Miszpat, to jest Kadesz, i zaatakowali wszystkie tereny Amalekitów a także Emorytów, mieszkających w Chacacon Tamar. ⁸ Wyruszył król Sodomy i król Gomory, król Adma, król Cewojim i król Bela, to jest Coar, ustawili się do walki z nimi w dolinie Sidim. ⁹ Z Kedarlaomerem, królem Eilam, Tidalem, królem Gojim, Amrafelem, królem Szinar i Arichem, królem Elasaru – czterech królów przeciwko pięciu. ¹⁰ W dolinie Sidim były doły ze smołą ziemną. [Gdy] królowie Sodomy i Gomory uciekali, wpadli tam. A reszta uciekła w góry. ¹¹ [Zwycięzcy] zabrali cały majątek Sodomy i Gomory i całe ich jedzenie, i poszli. ¹² Zabrali [też] Lota, bratanka Awrama, i jego majątek, i poszli, bo [Lot] osiedlił się w Sodomie. ¹³ Przybył zbieg i powiedział [o tym] Iwri Awramowi, który mieszkał wśród dębów Mamre, Amoryty, brata Eszkola i brata Anera, którzy byli sprzymierzeni z Awramem. ¹⁴ Awram usłyszał, że uprowadzono jego bratanka; uzbroił [więc] trzystu osiemnastu swoich wychowanków, którzy urodzili się w jego domu, i ścigali [ich] aż do Dan. ¹⁵ Rozdzielił się przeciw nim nocą, on i jego słudzy. Napadł na nich i ścigali ich aż do Chowa, które jest na północ od Damaszku. ¹⁶ Odzyskał cały majątek. I Lota, swojego bratanka, i jego majątek odzyskał, a także kobiety i [resztę] ludzi. ¹⁷ Po tym jak wrócił, gdy pokonał Kedarlaomera i królów, którzy byli z nim, wyszedł mu naprzeciw król Sodomy, do doliny Szawe, to jest Doliny Królewskiej. ¹⁸ Malki Cedek, król Szalemu, wyniósł chleb i wino, a był on kapłanem Boga Najwyższego. ¹⁹ Pobłogosławił go i powiedział: Błogosławiony jest Awram Boga Najwyższego – Stwórcy nieba i ziemi. ²⁰ Błogosławiony Bóg Najwyższy, który wydał twoich wrogów w twoje ręce. I [Awram] dał mu dzisiątą część wszystkiego. ²¹ Powiedział król Sodomy do Awrama: Daj mi ludzi, a majątek weź sobie. ²² Awram odpowiedział królowi Sodomy: Podnoszę [w przysiędze] rękę do Boga, Boga Najwyższego, Stwórcy nieba i ziemi, ²³ że ani nitki, ani rzemyka sandała nie wezmę z tego, co jest twoje, żebyś nie powiedział: „Ja wzbogaciłem Awrama”, ²⁴ z wyjątkiem tylko tego, co zjedli młodzi ludzie i [z wyjątkiem] części [dla] ludzi, którzy poszli ze mną: Aner, Eszkol i Mamre – oni niech wezmą swoje udziały.

¹ Po tych wydarzeniach przyszło do Awrama słowo Boga w widzeniu: Nie bój się Awramie, Ja jestem tarczą dla ciebie, twoja nagroda jest bardzo wielka. ² Powiedział Awram: Boże Elokim, co mi dasz? Ja odchodzę bezdzietnie, a dziedzic mojego domu to Eliezer Damasceńczyk. ³ Nie dałeś mi potomstwa i teraz mój domownik odziedziczy po mnie. ⁴ Nagle [przyszło] do niego takie słowo Boga: Nie ten odziedziczy po tobie, ale ten, który wyjdzie z ciebie samego odziedziczy po tobie. ⁵ Wyprowadził [Awrama] na zewnątrz i powiedział: Spójrz w niebo i policz gwiazdy, jeśli zdołasz je zliczyć! I powiedział mu: Takie będzie twoje potomstwo. ⁶ [Awram] zaufał Bogu i było mu to poczytane za sprawiedliwość. ⁷ [Bóg] Powiedział do niego: Ja jestem Bóg, który wyprowadził cię z Ur Kasdim, aby dać ci tę ziemię w dziedzictwo. ⁸ [A Awram] powiedział: Boże Elokim, po czym poznam, że ją odziedziczę? ⁹ Odpowiedział mu: Weź dla Mnie trzy jałówki, trzy kozy, trzy barany, gołębia i synogarlicę. ¹⁰ Wziął je wszystkie, rozciął je przez środek i położył połówki jedną naprzeciw drugiej; ale ptaków nie rozciął. ¹¹ I stało się tak, że gdy zachodziło słońce, Awram wpadł w trans i wielka, przerażająca ciemność spadła na niego. ¹³ I powiedział [Bóg] do Awrama: Wiedz, że twoi potomkowie będą obcy w cudzej ziemi, będą niewoleni i uciskani [przez] czterysta lat. ¹⁴ [Ale] ten naród, któremu będą służyć, Ja osądzę, a potem wyjdą z wielkim majątkiem. ¹⁵ A ty odejdziesz od swoich ojców w pokoju, będziesz pochowany w dobrej starości. ¹⁶ Czwarte pokolenie powróci tu, bo grzech Amoryty nie będzie odpłacony aż do tego [czasu]. ¹⁷ Gdy zaszło słońce i była ciemność, piec dymiący i płonąca pochodnia przeszły pomiędzy częściami [zwierząt]. ¹⁸ W tym dniu Bóg zawarł przymierze z Awramem, mówiąc: Twojemu potomstwu dałem tę ziemię od rzeki egipskiej do wielkiej rzeki – rzeki Eufrat. ¹⁹ [Ziemię] Keninitów, Kenizytów, ²⁰ Chitytów, Peryzytów, Refaitów, ²¹ Emorytów, Kanaanitów, Girgaszytów i Jebusytów.

¹ Saraj, żona Awrama, nie urodziła mu [dzieci]. A miała ona służącą, Egipcjankę o imieniu Hagar. ² Powiedziała Saraj do Awrama: Bóg powstrzymał mnie od rodzenia, idź więc do mojej służącej, może będę miała syna przez nią. I Awram posłuchał głosu Saraj. ³ Wzięła Saraj, żona Awrama, swoją służącą Hagar Egipcjankę, gdy minęło dziesięć lat pobytu Awrama w ziemi Kanaan, i dała ją swojemu mężowi Awramowi jako żonę. ⁴ Przyszedł do Hagar i zaszła w ciążę, a gdy spostrzegła, że jest w ciąży, patrzyła na swoją panią z lekceważeniem. ⁵ Powiedziała Saraj do Awrama: Moja krzywda [jest] przez ciebie! Ja dałam moją służącą na twoje łono, a [gdy] spostrzegła, że zaszła w ciążę – patrzy na mnie z lekceważeniem! Niech Bóg rozsądzi pomiędzy mną i tobą! ⁶ Powiedział Awram do Saraj: Oto twoja służąca jest w twoich rękach, zrób z nią to, co ci się wydaje dobre; Saraj ją upokarzała, więc [Hagar] uciekła od niej. ⁷ I znalazł ją anioł Boga nad źródłem wody na pustyni, źródłem na drodze do Szur. ⁸ I powiedział: Hagar, służebnico Saraj, skąd przyszłaś i dokąd idziesz? Odpowiedziała: Uciekłam od Saraj, mojej pani. ⁹ Powiedział jej anioł Boga: Wróć do swojej pani i poddaj się pod jej władzę. ¹⁰ [Inny] anioł Boga powiedział jej: Bardzo rozmnożę twoje potomstwo i będzie nie do policzenia z powodu ilości. ¹¹ [Następny] anioł Boga powiedział jej: Jesteś w ciąży i urodzisz syna, nadasz mu imię Jiszmael, bo Bóg usłyszał twoją modlitwę. ¹² Będzie on [jak] dziki osioł. Będzie żył w niezgodzie ze wszystkimi i wszyscy będą żyli w niezgodzie z nim. I będzie mieszkał nie niepokojony pośród wszystkich swoich braci. ¹³ Hagar wezwała Boga, który do niej mówił, „Ty jesteś Bóg widzenia”, bo powiedziała: Czyż nie miałam widzenia po tym, jak mnie widział? ¹⁴ Dlatego nazwała studnię „Studnia Żyjącego mojego widzenia”, Beer Lachai Ro-i, a to jest pomiędzy Kadesz a Bered. ¹⁵ Hagar ugodziła Awramowi syna, a Awram nadał swojemu synowi, którego urodziła Hagar, imię Jiszmael. ¹⁶ Awram miał osiemdziesiąt sześć lat, gdy Hagar urodziła Awramowi Jiszmaela.

¹ [Gdy] Awram miał dziewięćdziesiąt dziewięć lat, Bóg objawił się Awramowi i powiedział do niego: Ja jestem Bóg Wszechmogący; choć przede Mną i bądź doskonały. ² Ustawnowię Moje przymierze pomiędzy Mną a tobą i bardzo cię rozmnożę. ³ Awram upadł na twarz, a Bóg z nim rozmawiał: ⁴ [Ode Mnie] to jest Moje przymierze z tobą, będziesz ojcem mnóstwa narodów. ⁵ Nie będziesz się już nazywał Awram, a twoje imię będzie Awraham, bo uczynię cię ojcem mnóstwa narodów. ⁶ I jeszcze bardziej cię pomnożę, uczynię z ciebie narody i wyjdą z ciebie królowie. ⁷ Ustanowię Moje przymierze pomiędzy Mną i tobą i pomiędzy twoim potomstwem po tobie na pokolenia, wieczne przymierze. Będę Bogiem dla ciebie i dla twojego potomstwa po tobie. ⁸ Dam tobie i twojemu potomstwu po tobie kraj, w którym mieszkasz, całą ziemię Kanaan na wieczne posiadanie. I będę im Bogiem. ⁹ I powiedział Bóg do Awrahama: A ty – strzeż Mojego przymierza. Ty i twoje potomstwo po tobie, przez pokolenia. ¹⁰ To jest Moje przymierze, którego będziecie strzegli, pomiędzy Mną i wami, i twoim potomstwem po tobie: każdy męski potomek u was [będzie] obrzezany. ¹¹ Obrzezajcie wasze napletki. Będzie [to] znakiem przymierza pomiędzy Mną i wami. ¹² Ósmego dnia [życia] będzie obrzezany u was każdy męski [potomek]. [Tak będzie] przez [wszystkie] wasze pokolenia, [zarówno] ten, który się urodzi w domu, [jak] i nabyty za pieniądze, obcy, który nie jest z twojego potomstwa – ¹³ ma być obrzezany – i urodzony w twoim domu, i nabyty za twoje pieniądze. Moje przymierze będzie wiecznym przymierzem na waszym ciele. ¹⁴ A nie obrzezany – mężczyzna, który nie obrzeza swojego napletka – ta dusza będzie odcięta od swojego narodu, [bo] złamał Moje przymierze. ¹⁵ I powiedział Bóg do Awrahama: Saraj, twojej żony, nie nazywaj [już] imieniem Saraj, jej imię będzie Sara. ¹⁶ Pobłogosławię ją i z niej też dam ci syna; będę ją błogosławić i stanie się [matką] narodów, królowie narodów będą z niej. ¹⁷ Upadł Awraham na twarz, uradował się i pomyślał sobie: „Czy stulatkowi urodzi się [dziecko]? I czy urodzi dziewięćdziesięcioletnia Sara?” ¹⁸ Powiedział [więc] Awraham do Boga: Oby Jiszmael żył [w bojaźni] przed Tobą! ¹⁹ A Bóg powiedział: Ale twoja żona Sara urodzi ci syna i nazwiesz go imieniem Jicchak; a Ja zawrę Moje przymierze z nim – wieczne przymierze dla jego potomstwa po nim. ²⁰ A co do Jiszmaela – wysłuchałem cię – pobłogosławię go, rozmnożę go i pomnożę go bardzo; będzie przodkiem dwunastu królów i uczynię go wielkim narodem. ²¹ Ale Moje przymierzę zawrę z Jicchakiem, którego urodzi ci Sara za rok o tej porze. ²² Bóg skończył z nim mówić i wzniósł się od Awrahama.

²³ Awraham wziął swojego syna Jiszmaela i wszystkich, którzy urodzi się w jego domu, i wszystkich, których nabył za swoje pieniądze – wszystkich mężczyzn spośród mieszkańców domu Awrahama – ²⁴ i obrzezał ich napletki właśnie tego dnia, kiedy rozmawiał z nimi Bóg. ²⁵ Awraham miał dziewięćdziesiąt dziewięć lat, gdy obrzezano jego napletek. Jego syn Jiszmael miał trzynaście lat, gdy obrzezano jego napletek. ²⁶ Tego [samego] dnia obrzezany był Awraham i jego syn Jiszmael. ²⁷ Wszyscy mężczyźni w jego domu – urodzony w domu i nabyty od obcych za pieniądze – byli obrzezani [razem] z nim.